بازیابی اطلاعات

در دنیای دیجیتال امروز، هارد دیسک‌ها به عنوان یکی از اجزای مهم سخت افزار سیستم‌های کامپیوتری شناخته می‌شوند. این دستگاه‌ها اطلاعات ارزشمندی را ذخیره کرده و به عنوان یک ابزار اصلی برای ذخیره‌سازی داده‌ها در رایانه‌ها، لپ‌تاپ‌ها و حتی سرورها عمل می‌کنند. با این حال، هارد دیسک‌ها ممکن است با مشکلات مختلفی مانند خرابی فیزیکی، بدسکتوری یا مشکلات نرم‌افزاری روبه‌رو شوند که منجر به از دست رفتن اطلاعات حیاتی و مهم کاربران ‌شود. در اینجا به اختصار، به بررسی علل خرابی هارد، بدسکتوری و روش‌های بازیابی اطلاعات از دست رفته خواهیم پرداخت.

 

خرابی هارد دیسک چیست؟

خرابی هارد دیسک به وضعیت‌هایی اطلاق می‌شود که باعث عدم دسترسی کاربر به داده های ذخیره شده روی آن می‌شود. اختلالات می‌توانند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتند که در ادامه به توضیح برخی از آن‌ها خواهیم پرداخت. این خرابی‌ها معمولاً به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: خرابی فیزیکی و خرابی نرم افزاری.

خرابی فیزیکی هارد دیسک

خرابی فیزیکی معمولاً به دلیل آسیب به قطعات داخلی هارد دیسک مانند هدر خواندن/نوشتن، موتور چرخش دیسک، شکستگی پورت های ورودی هارد یا سایر اجزای داخلی آن رخ می‌دهد. این نوع خرابی‌ها معمولاً غیرقابل حل  به روش‌های نرم‌افزاری هستند و نیاز به تعمیرات تخصصی و حتی تعویض قطعات داخلی دارند.

خرابی نرم افزاری هارد دیسک

خرابی‌های نرم افزاری به مشکلات نرم‌افزاری اشاره دارند که باعث آسیب به داده‌های ذخیره‌شده در هارد می‌شود. این خرابی‌ها معمولاً به دلیل مشکلاتی مانند بدسکتوری، فرمت تصادفی، ویروس‌ها یا خطاهای سیستمی رخ می‌دهند و می‌توانند به بازیابی اطلاعات با استفاده از نرم‌افزارهای بازیابی اطلاعات کمک کنند.

بدسکتوری هارد دیسک: علت‌ها و پیامدها

  بدسکتوری هارد دیسک به وضعیتی اطلاق می‌شود که بخش‌هایی از هارد دیسک که به‌طور معمول داده‌ها روی آن‌ها ذخیره می‌شوند، خراب یا آسیب‌دیده باشند. این مشکل می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:

1. استفاده طولانی‌مدت از هارد دیسک: پس از مدت طولانی استفاده از هارد دیسک به دلیل کهولت سن،  احتمال آسیب به بخش‌های مختلف آن افزایش می‌یابد. در این شرایط هارد دیسک‌ ممکن است دچار بدسکتوری شود.
2. قطع ناگهانی برق یا خاموش شدن سیستم: یکی دیگر از عوامل رایج بدسکتوری، قطع ناگهانی برق یا خاموش شدن سیستم در حین نوشتن یا خواندن اطلاعات است. این امر می‌تواند به طور مستقیم باعث آسیب به سکتورهای خاصی از هارد دیسک شود.
3. ویروس‌ها و بدافزارها: برخی ویروس‌ها و بدافزارها از جمله باج افزارها ((RansomWare به طور هدفمند به داده‌ها و فایل‌های ذخیره‌شده در هارد دیسک حمله می‌کنند و می‌توانند باعث ایجاد بدسکتوری  و از دست رفتن اطلاعات می شوند.
4. ضربه فیزیکی به هارد دیسک: ضربه به هارد دیسک، مخصوصاً زمانی که هارد در حال فعالیت است، می‌تواند منجر به آسیب به سکتورها و در نتیجه بدسکتوری شود.

علائم بدسکتوری هارد دیسک

بدسکتوری هارد دیسک معمولاً با علائم مختلفی همراه است که شامل موارد زیر می‌شود:

• کند شدن سیستم: سیستم به تدریج کند می‌شود و به سختی می‌توان به اطلاعات دسترسی پیدا کرد.
• صفحات خطا: در هنگام تلاش برای دسترسی به برخی فایل‌ها، خطاهای خاصی مانند “Disk Read Error” یا “Bad Sector Error” نمایش داده می‌شود.
• قطع شدن ناگهانی ارتباط: ممکن است هارد دیسک به طور ناگهانی از سیستم جدا شود یا شناسایی نشود.
• صدای غیرعادی: در مواردی که خرابی فیزیکی وجود داشته باشد، هارد دیسک ممکن است صدای غیرعادی تولید کند.

بازیابی اطلاعات هارد دیسک

در صورت بروز بدسکتوری یا خرابی هارد، بازیابی اطلاعات ممکن است بسته به نوع خرابی و شدت آن به روش‌های مختلفی انجام شود. به طور کلی، بازیابی اطلاعات از هارد دیسک خراب به دو دسته تقسیم می‌شود: بازیابی اطلاعات از خرابی‌های نرم افزاری و بازیابی اطلاعات از خرابی‌های فیزیکی.

بازیابی اطلاعات از خرابی‌های نرم افزاری

در این نوع خرابی، اطلاعات موجود در هارد دیسک هنوز در دسترس هستند، اما به دلایل مختلف مانند بدسکتوری، مشکلات نرم‌افزاری یا حذف تصادفی، دسترسی به آن‌ها سخت می‌شود. در چنین شرایطی، از نرم‌افزارهای بازیابی داده مانند Recuva، EaseUS Data Recovery و Wondershare Recoverit می‌توان برای بازگرداندن اطلاعات استفاده کرد.

بازیابی اطلاعات از خرابی‌های فیزیکی

در صورتی که هارد دیسک دچار خرابی فیزیکی شده باشد، مانند آسیب به هد یا موتور هارد، نیاز به تکنسین‌های حرفه‌ای برای تعمیر و بازیابی اطلاعات است. در این شرایط، هارد دیسک باید به اتاق تمیز (clean room) منتقل شود، جایی که در شرایط خاص و با استفاده از تجهیزات پیشرفته، اطلاعات از هارد بازیابی می‌شود.

روش‌های پیشگیری از خرابی و بدسکتوری هارد دیسک

برای جلوگیری از خرابی هارد دیسک و بدسکتوری، بهتر است اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام دهید. برخی از روش‌های موثر برای محافظت از هارد دیسک عبارتند از:

1. پشتیبان‌گیری منظم از اطلاعات: مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری از از دست دادن اطلاعات، انجام پشتیبان‌گیری منظم است. استفاده از ابزارهای پشتیبان‌گیری مانند Google Drive، Dropbox یا استفاده از هارد دیسک‌های اکسترنال می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
2. استفاده از محافظ برق: برای جلوگیری از خرابی هارد دیسک به دلیل قطع ناگهانی برق، استفاده از محافظ برق  ضروری است.
3. مراقبت از هارد دیسک در برابر ضربه: ضربه به هارد دیسک می‌تواند باعث آسیب‌های جدی به آن شود. بنابراین، باید از هارد دیسک‌ها به‌طور ویژه مراقبت کنید و از قرار دادن آن‌ها در مکان‌های پرخطر پرهیز کنید.
4. نصب نرم‌افزار آنتی‌ویروس معتبر: ویروس‌ها و بدافزارها می‌توانند به داده‌های هارد دیسک آسیب برسانند. نصب نرم‌افزارهای آنتی‌ویروس معتبر و به‌روزرسانی آن‌ها به‌طور منظم می‌تواند از این آسیب‌ها جلوگیری کند.

خرابی و بدسکتوری هارد دیسک‌ها می‌تواند مشکلات جدی برای کاربران ایجاد کند و منجر به از دست رفتن اطلاعات حیاتی شود. با این حال، با استفاده از روش‌های بازیابی اطلاعات و اقدامات پیشگیرانه می‌توان تا حد زیادی از این مشکلات جلوگیری کرد. بنابراین، داشتن یک استراتژی پشتیبان‌گیری مناسب و مراقبت‌های لازم از هارد دیسک می‌تواند به حفظ اطلاعات و جلوگیری از خرابی‌ها کمک کند.